TIITOONDE TUUGO-DOOSƊE MBP W2
Ñalnde Mawnde 10 lewru Seeɗto 2020
Eɗen njokka e winndannde men ɓennunde, ko fayti e Tuugo-doosɗe e mbinndiin Pulaar. Ñalnde Naasaande 9 Seeɗto htnd 2020 en puɗɗinooma winndannde nde, kono tawii nde timmaani tawo. Caggal nde njoofiɗen alkule nayi pulaar garooje yehso ɗe ɓ ɗ ŋ ƴ "caggal nde puɗɗinoɗen firo alkula ɓ ngam yeñtinde firooji maggal, e winndannde men 1ɓere ɓennunde nde. Ɓaawo ɗuum eɗen cuɓii o fannu ngam ɓeydaade yaajtinde firo kelmeendi ndi no haanirta nih. Jooni en mbaɗat doggol alkule ɗe.
1-Ɗosde
2-Ɗosaama
3-Ɗosanooma
4-Ɗostindaama
5-Ɗostikinaade
6-Ɗosaama
7-Ɗostiraama
8-Ɗostaama
9-Ɗosgol
10-Ɗostitindo
Facciro kelmeƊosde : ndaarde huunde e laaci yiyterr.
Ɗosaama : ndaardaama laaci yiytere.
Ɗosanooma : ndaaariranooma lc yiytere.
Ɗostindaama : ndaardude kadi lc yiytere.
Ɗostikinaade : ndaarndaartikinaade lc yiytere.
Ɗosaama : ndaardaama laaci yiytere.
Ɗostiraama : ndaartiraama laaci yiytere.
Ɗostaama : ndaartiriimo laaci yiytere.
Ɗsgol : ndaarirde laaci yiytere.
Ɗostitinde : maj-majkikinde laaci yiytere.
Sa teskiima ɗosgol ko ndaarde neɗɗo, walla huund, tawa ko o ndaarata ko ine waawi wonde wonaa ko o yiɗi ndaarde, walla won ko o yiɗi ndaarde tawa wonaa e peeñdi, ngam ko o ndaarata ko annda omo ndaara ɗum.
Ɗosaama ko gollal timmungal e ko ɗosetee ko, ɗosgol ngol noon ine waawi wonde ko ɗosataa ko tawii paynditiɗaa heen ko humpito kono hay sinndo ko ɗosetee ko anndi aɗa ɗum ɗosa alanaama caɗeele. Kadi ngoon ɗosaango sahaaji ine waawi wonde ɗosoowo o tawa jiyɗe mum ngoɗɗaani ekn.
Ɗosanooma firti ko huunde ndaariranoonde laaci yiytere, ine waawi wonde ko ndaariranoo laaci yiytere ko heɓindaama walla heɓindanooka.
Ɗostindaama firo ngo ine yaaji kono en ngetoto tan jubbude heen. Ngam ngo firo ko ɗesngo yaajde : ngo fir, ine waawi wonde ndaaraama laabi limti-limtinɗi ekn.
Ɗostikinaade maj-majnude gite mum e huunde, tawa ko e sifa fijgol.
Ɗostiraama : ndaarkikinaade huunde e dow huunde, tawa wonaa ko yiɗde humpitaade huunde ngam humpitoyde ɗum goɗɗo, walla mbiyen renndo ekn.
Ɗostaama : ndaaraama laawol ɗiɗmol, walla laabi limti-limtinɗi. Ine waawi wonde e keewal, walla e teelal ekn.
Ɗosgol : ndaarɗe laaci yiytere. Kono a yiy ɗo wonaa wiyaa ko ɗosgol firo ngo alaa happu, ine waawi koɓe ɗosata koo tawa ko e tumaaji juutɗi ekn.
Ɗostitinde : ndaarirde laaci yiytere e sifa laabi limtinɗi, kono kadi ine waawi tawa ko e tumaaji daɓɓi walla ko nanndi heen.
Helmere Ɗesngo ine yaaji, wonaa helmere weeɓnde firde, walla faccirde. Ala-e-sago tuugaade e doosɗe mbinndiin; ɗuum waɗi en suɓaade innirde nde (Tuugo-doosɗe mbinndiin pulaar). Nde tawnoo huunde kala ko maa jogoo tuugnorɗe, walla tuugorɗe cemmbuɗe. Kono helmere nde ko yaajnde no feewi. Jooni en tonngii alkule ɗiɗi e ɗe cuɓinoɗen ɗe "(ɓ ɗ ŋ ƴ)" eɗen njokkii e winndude hono ɗee binndanɗe yaama maa ɗe ngonoy ruttorde ɓeen yiɗɓe faamde ko fayti e firo helmere ekn. Hono mawɗo men Abuu SIH eɗen njettamo heen njettoor keeriiɗo sibu darnde makko waɗnde faayiida, teeŋti e deftere makko wiyeteende "Saggitorde pulaar fulfulde", ko deftere saaktunde gannde dowrowje no feewi. O yaajniima e firo kelmeendi he no feewi; eɗen nduwanoomo nguurndam moƴƴam njaajɗam, ngalɗuɗam cañiɗam ciiwtiɗam, haa o ɓeydoo waawde gollande leñol ngol fotde no o yiɗiri nih yaa barke Muhammadu s.a.w e barke Alqur'aanil kariim nde tawnoo binndanɗe makko ine ndeeƴi hakkille saɗne. Wayɓe no makko Ibrahiimma Lih to Jaaba Lihduɓe. Ceerno Jalaali Diine Bah Madiina Gunaas. Ibrahiima Umar Kan Katante Leñol to Aañam Yeroyaaɓe. Gelongal Bah gorko mo Fanay ndooro galle Allah. Njaay Saydu Aamadu gorko mo Jiinge. Kamɓe fof ɓe mbaɗii golle maantiniiɗe e nder leñol ngol eɗen njettaɓe njettoor keeriiɗo, en ngalaa njoɓdi maɓɓe ko wonaa duwanaade ɓe fotde fotde men yoo Mbajjiri juutnu nguurndam maɓɓe sellina ɓe hisnaɓe yaajnanaɓe haa ɓe mbaawa jokkude golle maɓɓe no haanirta nih e nder leñol ngol.
Kuɗol Ngenndiyanke Joob
Mo Rabaat Madiina Gunaas.
Macha Allah seydi joop
RépondreSupprimer