EN MAAYATA

Ñalnde hoyre-biir 3 Jolal hitaande 2018.

Kuɗol am hanki, wonde so mi wiyi en maayata?. Mbele ɗum ina naata e hakkille aade?. Hol ko wuurata e aade, e hol ko maayata e aade?. Neɗɗo ina jogii geɗe ɗiɗi ɗe maayata e mum; neɗɗo so fittaandu sortaama e makko ɓalndu ndu ɗaanoto ndu natta waawde, e heblude hoyre mayru", tesko neɗɗo jogii ko nguurndam-meeje ɗiɗi, nguurndam aduna e nguurndam laakara, ɗam aduna ɗam aɗam jogii geɗe ɗiɗi pecciiɗe e sifaaji mum "So neɗɗo jibinaama, arii e aduna o janngaani e ɗemɗe ngenndiije ɗe hay gootal, refti heen o aynaani o remaani, e nder nguurndam makko alaa ko darni ko ina yiyee o siftoree caggal nguurndam makko, oon wiyetee ko maayɗo guurɗo, sibu nguurndam makko alaa nafoore hay wootere.

Goɗɗo oo ko guurɗo. Nde o jibinaa tan o heɓi duuɓi naatirɗi jaŋde jinnaaɓe makko kebli mo naatni mo jaŋde gannde diine, ɓe njanngini mo gannde pinal aduna”, Teeŋti e gannde dowrowe naftooje renndo, o wuuri e ndeen jaŋde haa o dañi seedanfaagu makko, renndo makko heptini mo no feewi, o woni neɗɗo ɗemɗiyanke, coftuɗo kirjinooɗo katante; o woni caaktoowo gannde dowrowe, o huɓɓi duɗe jaynotooɗe ɓamtaare renndo”. Hono Yero Dooro Jallo”, fooccaade mo e aññeere addantaa mo yejjiteede, seydi Jallo. Eɗen njokka e sifaade oon Ngenndiyanke oon so tawii wuuri nguurndam mum fof waɗanii leñol mum e ngenndi mum, oon hay-sinndo wuuri ko duuɓi capanɗe nayi o nimsaani;  paamen neɗɗo ina nimsa aduna omo nimsa laakara. Kono nimso aduna ngo ɓuri moƴƴude sibu ngoon ina heɓɓito.

Oon aade so maayi anndu o nimsaani, sibu  won ko gollani leñol makko ko fayti e ɓamtaare.  So tawii oon foocciima e aññeere mum anndu o maayaani, sibu omo acci gollal makko caggal (ɓaawo). Hol ko maayata e aade?, ko gollal, so gollal ngal moƴƴi omo wuuri, sibu won ko acci e haal-teede. Eɗen ndokka Yeru : Yero Dooro Jallo, Tijjaani Aan, Murtuɗo Mammadu Sammba Joob, Tapsiiru Jiggo, Alh Saydu Booli Kan, ekn. Eɗen mbaawi wiyde ɓe maayaani sibu aɓe ngacci golle tiiɗɗe caggal. Maayata e aade ko golle wuurata e aade ko golle, so golle ɗe moƴƴi o yette, so golle ɗe mbonii o ñiŋe. Caggal ɗuum fittaandu maayata, te ko ɗuum woni aade ko wiyi neɗɗo neɗɗo ko ko kañum ko fittaandu yiɗata añata gollata hisnata. Ndokken Yeru : no fittaandu wayi e aade kono lamol kore wayi e kore ni, so tawii ndiyam lamol ngol rufi ina hasii ngol yoorta (ɗaasɗa) horde nde yoorta. So horde mum so ñedude mum, ina hasii yoorde; ko noon fittaandu wayi e neɗɗo, so fittaandu sortiima e neɗɗo heddii ɗoon ko teewu. Waɗde fittaandu maayata.

Ko golle ngadotoo haala sakkitoo haaleede. Woto golle ngidoto feere, so golle ngidiima feere golle ndimɗata. So maayɗo yettaama ko ɗaananooki haw hari e nguurndam makko. So jaambareeɓe men ina ngoyee haa jooni wonaa ɓe potaani maayde walla wiyde ko Allah waɗi ko o haanaani, alaa woyetee ɗoon ko won payndaale ɓe keɓaani timminde. Kono enen koye men en ngabbotoɓe, ko coɗi maɓɓe tan ndewɗen.

NGENNDIYANKE JOOB.