Pedle kelme Pulaar

Ngardiika :

En puɗɗoriima e innde Geno jom senaare, jom dokke e gannde dallinorɗe, jom njurum huuɓngu e tagoore makko gaay to aduna. Jom njurum keeriingu toon to laakara. En njuuli e Nulaaɗo Allah mo jam e kisal ngoni e mum o. Ɓurnaaɗo winndere goodɗo gila hay huunde alaa ko woodi so wonaa nde o woodi, yoo Allah juul e makko husna mo.

Ñalnde naasaande 6 lewru Colte hitaande 2020 kuɗol Ngenndiyanke Joob mo Rabaat hoɗngo e diiwaan Madiina gunaas. Daasɗo mbootu mum e ndii ndigiri-ndigiri, e Ceerno men Seek Siraaji Diine Seek Alh Muhammadu Saydu Alfaa Hammaat Bah mo Madiina gunaas.

Mo nganndu-ɗaa kiram mum fof ko ɓamtaare ɗemngal pulaar, e alɗinde pulaar e kala fannu teeŋti to senngo kelmeendi. Nde tawnoo annduɓe men heewɓe ngowiima nde lowre, caggal nde mawɗo men Abuu SIH o nokkii e ndee lowre no moƴƴi.

Kono tan anndude en nde lowre ko yaajnde nde tawnoo ko kayre alɗinta ɗemngal haa ngal daña njeñtudi maggal timmungal hono no ɗemɗe ngenndiije ɗe nih.

        Doosgal ngol bolol :

Darnde harbiyanke timmunde kañumne ine darii e wallitde ɗemngal pulaar ko gooto e ɗeen doosɗe "Aamadu Caam" daraniiɗo pulaar e kala fannu yoo ɓamto, ine wayno yaajtingol kelmeendi pulaar ndi ko kanko fooɗi en e ngo miijo ngam ndentuɗen e makko ngonɗen haralde wootore e o fannu dowrowo.

          Yaajtingol kelme Pulaar.

Ɗemngal ngal wonaa tokosal e nder winndere nde, angal foti heɓde fotde maggal haa timma. Kadi annduɓe maggal ngal ndaroo yaajtingol kelmeendi maggal. Hannde en potii tan iwde (daɗde) e defte tinndi tan e daarti, winndaama iwdi leñol hono Ceerno Abuubakri Muusaa Laam waɗii heen golle beɗɗaaɗe e deftere makko wiyeteende (GILA HELI YOOYO E FUUTA TOORO)  ko nde deftere ganndal dowrowal ngam e iwdi fulɓe, kono haa hannde yonaani en eɗen ndeerɗi ngam jeñtugol pulaar e kala fannu, teeŋti e kelmeendi ndi ɗuum ko haaju men no feewi.

YERU : NAJDE

Najde       Naji     Najnaama
Najniimo   Najnanooma   Najiikam
Najniiɓe   Najtorde     Najkiniima

Facciro kelmeendi ndi :

Najneede   najitinaama  najnanaama
Najniiɓe   najnanoraama  najkiniima
Najnikinaare  najtor   najkikinoragol

(To senngo firo ngo ine waawi wonde e keewal walla e teelal, janngoowo o yoo tesko no moƴƴi.)

EKN). Facciro kelme ɗe :

Najde : yiyde huunde haawa ɗum.
Naji : o yiyii ko haawi mo.
Najnaama : peeñgol gollal kaawis e makko.
Najniiɓe : ɓe keɓii kaawis
Najnanoraama : o gooto e ɓe o jiidi meeɗi dañde kaawis.
Najkiniima : dañkinaade kaawis.
Najnikinaare : gonɗo e kaawisinaade.
Najtor : ko nattugol kaawis e neɗɗo.
Najkikinoragol : gonɗo e kaawisinde.

     Facciro Najde e kaawis :

1: Najde : ine wona e jiyɗe, ine wona nanɗe, ine wonde e peeñgol gollal no gollal ngal wayi ni haaw-ma.

2: kaawis ine wona e peeñgol huunde nde a meeɗaani yiyde ndeen huunde haaw-ma tan mbiyaa ndawu ko haawni. Ine wona e nanɗe ine wona e jiyɗe.

3: naj ko ɗaɗol ngol waylotaako, ko ɓeydol ngol wayloto Yeru : en njanaama, on najnaama, kon najnaaɓe, koɓe najnaaɓe, on ndañii najoore, ndeen najoore, ɓeen najnanooɓe EKN.

    FACCIRO : KAAWIS

Kaawis ɗaɗol ko kaaw”, tesko noon ko kelme nannduɗe kaaw e kaawu; sa wiyi kaaw ko ɗaɗol helmere kaawis. Sa wiyi kaawu ko innde gooto e jinnaaɓe ma miñum neene ma, walla mawni mum neene ma). No mbiyno-ɗen mbayka (helmere) ɗaɗol ngol ko kaaw, kaaw (niiɗe) ngol ɓeydol niiɗe njalti ko e gite, i y ɗe alkule njibini yiytere (iy) sa ɓeydii alkulal y rokkumaa (yiy), sa ɓeydii j ɗ e rokkumaa jiyɗe, sa ɓeydii y t e rokkumaa yiytere. Waɗde kaawis yalti ko e jiyɗe, sibu sa alaa gite hay sinndo gollal kaawis ngal waɗi aan ɗum haawataama sibu a yiyata ɗum ngam waawa haawde ma.